OCHRONA LASU

Najważniejszym zadaniem działu ochrony lasu jest przeciwdziałanie negatywnym procesom zachodzących w ekosystemach leśnych a następnie przygotowanie tych ekosystemów do pozytywnego funkcjonowania w stale zmieniającym się środowisku.

Tereny byłego województwa legnickiego, na którym znajdują się lasy Nadleśnictwa Legnica, są zlokalizowane w strefie oddziaływania przemysłu miedziowego. Jego rozwój spowodował wiele  problemów w dziedzinie ochrony środowiska a jednym     z poważniejszych czynników szkodotwórczych są imisje przemysłowe. Dodatkowy problem stanowią szybko rozwijające się w okolicach miasta Prochowice zakłady hodowli drobiu a także rozwój miast.

Nadleśnictwo Legnica obejmuje powierzchnię 18679,00 ha ( z czego na grunty leśne zalesione i niezalesione przypada 18186,96 ha). Lasy uszkodzone na skutek działalności przemysłu zajmują powierzchnię 5774,75 ha. W obrębie Legnica jest to 3256,58 ha przy całkowitej powierzchni gruntów leśnych zalesionych i niezalesionych 11188,77 ha  a  w obrębie Prochowice zajmują 2518,17 ha przy powierzchni całkowitej 7490,23 ha.

Na stan zdrowotny drzewostanów znajdujących się  w Nadleśnictwie istotny wpływ mają czynniki klimatyczne. Zagrożenia z nich wynikające to między innymi:                                       

Uszkodzenia od wiatru- są to uszkodzenia o charakterze mechanicznym jak np. wiatrołomy, pęknięcia strzał, wiatrowały czy obłamywanie gałęzi. Nadleśnictwo stara się zabezpieczać drzewostany przed wystąpieniem tych szkód poprzez:

• prawidłowe i planowane wykonywanie cięć pielęgnacyjnych

• przestrzegani zaplanowanych rodzajów rębni i kierunku cięć

• przy pracach odnowieniowych maksymalnie wykorzystywać samosiewy

• faworyzowanie gatunków  domieszkowych                                                   

• ograniczenie mechanicznych uszkodzeń drzew mogących powstać przy ścince lub zrywce

   

  

W wyniku uszkodzeń drzewostanów przez wichurę z dnia 23.07.2009 r. Nadleśnictwo Legnica musiało pozyskać  330 000 m³ drewna.

Śniegołomy- szkody te występują w okresach zimowych I mają charakter uszkodzeń mechanicznych np. łamanie wierzchołków, wywracanie drzew, łamanie gałęzi. Działania zapobiegawcze jakie może stosować Nadleśnictwo to:

• stosowanie rozrzedzonej więźby przy sadzeniu

• wykorzystywanie w odnowieniach samosiewów

• odpowiedni dobór składu gatunkowego drzewostanów

• odpowiednie i systematyczne prowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych

szkody od okiści w młodniku brzozowym

Zakłócenie stosunków wodnych- pod tym terminem rozróżniamy dwa zasadnicze  zagrożenia. Powódź, czyli przejściowe zjawisko hydrologiczne polegające na gwałtownym wezbraniu wód rzecznych co z kolei prowadzi do zatopienia znacznych obszarów lądowych. Największe szkody powstałe podczas tego zjawiska w Nadleśnictwie Legnica miały miejsce podczas powodzi w 1997 roku. Powódź ta objęła swoim zasięgiem około 1100 ha drzewostanów w obrębie Prochowice.

Działania zapobiegawcze wykonywane przez Nadleśnictwo:

• wykorzystywanie lokalnych ekotypów posiadających większą odporność na tego typu czynniki przy pracach odnowieniowych

•  wykorzystywanie w odnowieniu wartościowych odnowień naturalnych

• prowadzenie opartej na zasadach małej retencji gospodarki z zakresu melioracji wodnej 

   
  
  Drewno zalane przez wody Odry w Leśnictwie Zaborów.

Drugim poważnym zagrożeniem drzewostanów są susze. Długotrwałe ich występowanie prowadzi do obniżenia poziomu wód gruntowych, zwiększa zagrożenie występowania dużych pożarów lasów a także powoduje osłabienie kondycji całych drzewostanów.

Duża powierzchnia drzewostanów znajdujących się w II strefie uszkodzeń powoduje ciągłe zagrożenie ze strony szkodników owadzich:

Szkodniki korzeni- tu najważniejszą grupę stanowią pędraki chrabąszczy, jednak szkody przez nie powodowane są problemem lokalnym gdyż ich występowanie ogranicza się do szkółek leśnych, gruntów nieleśnych przeznaczonych do zalesienia oraz upraw na gruntach porolnych. Aby zagrożenie z ich strony nie wzrosło przeprowadza się systematyczne kontrole zapędraczenia gleby na powierzchniach zalesieniowych jak  i  w szkółkach leśnych.

Szkody powodowane przez pędraki chrabąszcza majowego zawierają się w przedziale od 2,00 do 16,00 ha rocznie. Tak znaczny rozmiar szkód wymusił na nadleśnictwie zmianę sposobu odnowienia upraw (preferowanie siewu) zmianę składu gatunkowego upraw na bardziej odporne oraz modyfikację pielęgnacji upraw. W latach 2015 - 2017 prowadzone były zabiegi lotnicze i naziemne ograniczania liczebności imago chrabąszcza majowego przy użyciu środków ochrony roślin.

Powierzchnie  na których zwalczano chrabąszcze w roku:

2015 na pow.   502,22 ha,

2016 na pow. 1256,56 ha,

2017 na pow. 1256,56 ha,

2017 na pow. 1192,69 ha,

2021 na pow. 1230,39 ha.

Szkodniki upraw i młodników- szeliniak sosnowiec (zdj. obok) jest najgroźniejszym występującym na terenie Nadleśnictwa szkodnikiem upraw. Jest to polifag który żeruje najchętniej na sadzonkach sosny ale może też zaatakować sadzonki świerka, modrzewia, jodly i daglezji. Do walki z tym owadem stosuje się pułapki feromonowe, wałki i doły chwytne a także przeprowadza się kontrole stopnia uszkodzenia sadzonek.

Zabiegi profilaktyczne przeciwdziałające szkodom powodowanym przez szkodniki upraw:

• oczyszczanie powierzchni zrębowych z odpadów

• odnawianie zrębów wiosną następnego roku po ścince

   

Szkodniki pierwotne : do owadów występujących w Nadleśnictwie należą m. innymi : brudnica mniszka, strzygonia choinówka, poproch cetyniak oraz zwójka zieloneczka. Za pomocą jesiennych poszukiwań szkodnikow sosny, kontroli pułapek feromonowych, obserwacji  w czasie transektu oraz metody wazonowej monitoruje się coroczny stopień zagrożenia przez te szkodniki. W przypadku masowego pojawienia się owadów Nadleśnictwo stosuje zabiegi zwalczające z użyciem odpowiednich środków biologicznych. W ten sposób  w latach 1997- 2017 zwalczano zwójkę zieloneczkę przy użyciu środków lotniczych na powierzchni:

• 445 ha w 1997 r.

• 108 ha w 1998 r.

• 221 ha w 1999 r.

• 544 ha w 2000 r.

• 223 ha w 2005 r.

• 559 ha w 2010 r.

• 530 ha w 2017 r.

   

Tacka opadowa do oceny skuteczności zabiegu.

Kuprówka rudnica

Szkodniki wtórne- drzewostany prześwietlone, osłabione na skutek suszy oraz emisji zanieczyszczeń są najbardziej narażone na atak ze strony szkodników wtórnych: cetyńców, korników a także przypłaszczka granatka. Te owady żerują zazwyczaj w drzewostanach sosnowych. Gatunki liściaste z kolei są narażone na szkody ze strony ogłodka i opiętków . Monitorowanie tych owadów odbywa się za pomocą pułapek klasycznych i feromonowych. Podstawową formą walki ze szkodnikami wtórnymi jest szybka lokalizacja drzew zasiedlonych następnie ich wycinka i jak najszybszy wywóz  z lasu.

Pułapka klasyczna na cetyńca

OCHRONA P.POŻ

Ochrona przeciwpożarowa jest jedną z form ochrony lasu. Ma ona na celu zapobiegać występowaniu pożarów a w razie ich wystąpienia jej celem jest jak najszybsze ich zlokalizowanie, ugaszenie i zabezpieczenie pożarzyska.

Wszystkie lasy wchodzące w skład Nadleśnictwa Legnica zaliczone są do I kategorii zagrożenia pożarowego. Wpływ na taki stan rzeczy mają następujące czynniki:

• bliskość dużych ośrodków miejskich

• gęsta sieć ośrodków wiejskich

• skład gatunkowy drzewostanów, w którym dominują gatunki  iglaste

• rodzaj pokrywy glebowej, w drzewostanach starszych klas wieku występuje intensywny rozwój pokrywy gleby, spowodowany silnym nasłonecznieniem dna lasu wynikłym  z przerzedzenia drzewostanów

• sieć szlaków komunikacyjnych, np. autostrada A4, droga nr S 3 Legnica-Lubin, droga nr 94 Środa  Śląska- Legnica

• turystyczna atrakcyjność terenu

   

Zagrożenie pożarowe w lasach kształtują również warunki meteorologiczne: prędkość wiatru, wilgotność powietrza i ściółki. Analiza ilości pożarów w poszczególnych miesiącach w ciągu ostatnich lat pozwala stwierdzić że największe zagrożenie pożarowe przypada na okres wiosenny: marzec-czerwiec. Wynika to z nagromadzenia dużej ilości materiału łatwopalnego ( wyschnięte runo i posusz). Niebezpiecznym zjawiskiem jest również przypadające na ten okres wypalanie gruntów przylegających do lasów Nadleśnictwa.

Środki ochrony przeciwpożarowe jakimi dysponuje Nadleśnictwo:

• bazę sprzętu przeciwpożarowego,

• punkty czerpania wody, dwa znajdują się w obrębie Prochowice a jeden w obrębie Legnica

• sieć dojazdów pożarowych i dróg dojazdowych,

• punkt  alarmowo dyspozycyjny nadleśnictwa (PAD),

• system obserwacyjny w skład, którego wchodzą dwie wieże obserwacyjne, w Zimnej Wodzie oraz Szczytnikach, wspomagane przez wieże z sąsiednich Nadleśnictw,

• samochód terenowy  patrolowo-gaśniczy, 

Samolot gaśniczy w akcji.